Model wiciny – statku z Niemna

Numer inwentarza:

CMM/ŻŚ/803

Tytuł:

Model wiciny – statku z Niemna

Autor:

Jarosław Kosmalski

Czas powstania:

2010

Typ obiektu:

model

Rodzaj:

technika

wysokość:

53.5 cm

szerokość:

30 cm

długość:

84 cm

skala:

1:50

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

wicina, Niemen

Kolekcja:

modele

Miejsce powstania:

Gdańsk, Polska

Miejsce pozyskania:

Gdańsk, Polska

Materiał:

drewno, włókno roslinne, włókno sztuczne, metal

Technika:

modelarstwo

Dział:

Historii Żeglugi Śródlądowej

Lokalizacja:

magazyn

Opis:

Niemen, podobnie jak Wisła, już w średniowieczu był arterią, którą spławiano drewno i płody rolne. Miejscem ich przeznaczenia była Kłajpeda, Królewiec, a nawet Gdańsk. Towary transportowano tratwami oraz kilkoma typami statków: wicinami, strugami, bajdakami i kurakami. Największym statkiem używanym na Niemnie była wicina: dł. 53 m, szer. 5,3–8,1 m, wys. 1,92, ładowność do 250 t. Był to statek jednomasztowy, długi, niski. Poszycie montowane na styk. Wicina charakteryzowała się wygiętym dnem, wzniosem dziobowym, pochyloną rufą. W przedniej części kadłuba maszt, w centralnej luk ładowni przykryty spadzistym zadaszeniem. W części rufowej osadzone długie wiosło sterowe. W źródłach wicina pojawiła się w średniowieczu (1390 r.). Była ona odpowiednikiem wiślanej szkuty i berlinki. Pomiędzy wicinami i szkutami było szereg podobieństw: osprzęt, olinowanie, ożaglowanie, sposób budowy (wicina w XVII w. nie miała jeszcze najprawdopodobniej pokładu), słownictwo fachowe, uszczelnienie mchem. Pod koniec XVIII w. wiciny zwężono i podwyższono – podobnie jak szkuty. Być może wówczas wyposażono je w pokłady i przykrycia ładowni, o których informacje pojawiają się pod koniec XVIII w. Prezentowany model reprezentuje taką wicinę z późniejszego okresu. Na dziobie pod pokładem znajduje się magazynek lin i pomieszczenie dla załogi, w centralnej części jednostki ładownia przykryta dachem, na rufie – pomieszczenie mieszkalne szypra. Poszycie układane na styk, żagiel rejowy, rolę steru pełni długie wiosło.