Wylewka miedzi z wraka W-5 Miedziowiec

Numer inwentarza:

CMM/HŻ/3175/2

Tytuł:

Wylewka miedzi z wraka W-5 Miedziowiec

Autor:

nieznane

Czas powstania:

XIV/XV wiek

Typ obiektu:

surowiec

Rodzaj:

archeologia

szerokość:

450 mm

długość:

490 mm

waga:

11.45 kg

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

średniowieczny handel, W-5, Miedziowiec

Kolekcja:

wrak W-5

Miejsce powstania:

kopalnie miedzi na Słowacji (w granicach Królestwa Węgier), huta miedzi w Mogile (?).

Miejsce pozyskania:

badania podwodne CMM

Materiał:

miedź, metal

Technika:

wytop metali

Dział:

Historii Żeglugi i Handlu Morskiego

Lokalizacja:

magazyn

Opis:

Płyta w kształcie zbliżonym do okrągłego, o mocno uwydatnionym zewnętrznym obwodzie, uformowanym w kształcie kryzy. Strona zewnętrzna nieco wklęsła, pofałdowana i porowata, spód płyty bardziej płaski. Obiekt powstał jako wytop roztopionego kruszcu na nieckę wyrobioną w piasku. Na całej powierzchni występują ubytki w postaci dziur różnej wielkości. Miedź pochodzi z wraka bałtyckiego statku z przełomu XIV i XV w., odkrytego w 1969 r. na redzie budowanego Portu Północnego w Gdańsku. Nazwano go Miedziowcem od znalezionych w jego wnętrzu półfabrykatów hutniczych w postaci wylewek miedzi i oznaczono symbolem W-5. Wszystkie wylewki, w mniejszym lub większym stopniu, mają porowatą powierzchnię (przyczyną były wydzielające się podczas zastygania gazy). Z powodu długiego przebywania w wodzie morskiej charakteryzują się różnym stopniem ubytku surowca. Ruda miedzi może pochodzić ze Słowacji (wówczas należała ona do Królestwa Węgier), z jednego z siedmiu królewskich miast górniczych, z których trzy: Banska Stiavnica, Banska Bystrica oraz Kremnica doszły do największego znaczenia.

Bibliografia:

Smolarek, P., 1979, Underwater Archaeological Investigations in Gdańsk Bay, „Yearbook of the International Associacion of Transport Museums”, Vol. 6., Gdańsk, s. 48-66; Śledź, E., 1986, Miedziowiec, Gdańsk; Skowron, R., wstęp i układ katalogu, 2005, Mundus mercatorius. Świat kupiecki XVI-XVIII w., Świdnica, s. 151; Kraków – europejskie miasto prawa magdeburskiego 1257-1791, Katalog wystawy, koncepcja i redakcja naukowa Grażyna Lichończak-Nurek. Kraków 2007, s. 388-390.