Rysunek: „Elemka” (Wspomnienie)

Numer inwentarza:

CMM/SM/3010

Tytuł:

Rysunek: „Elemka” (Wspomnienie)

Autor:

Michał Leszczyński-Lester

Czas powstania:

przed 1951

Typ obiektu:

rysunek

Rodzaj:

sztuka

wysokość:

29.5 cm

szerokość:

19.3 cm

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

morze, statki żaglowe, szkuner „Elemka”, Pigłu

Kolekcja:

rysunek

Miejsce powstania:

Polska

Miejsce pozyskania:

Gdańsk, Polska

Materiał:

papier, kredka

Technika:

rysunek - kredka

Mat. i tech. opisowo:

papier, kredka

Dział:

Sztuki Marynistycznej

Lokalizacja:

magazyn

Opis:

Michał Leszczyński-Lester (1906–1972) – marynarz i malarz. Pierwsze lekcje rysunku pobierał u matki, E. Leszczyńskiej, później u Ignacego Pinkasa. Po ukończeniu Szkoły Morskiej w Tczewie (1924–28) – gdzie jego kolegą był m.in. Karol Olgierd Borchardt – pływał jako oficer na statkach pełnomorskich, następnie pracował w porcie gdyńskim jako pilot. W latach 1933–34 studiował w ASP w Krakowie u Kazimierza Sichulskiego, Władysława Jarockiego, Józefa Mehoffera. Jako pierwszy oficer odbył rejs na „Zawiszy Czarnym” pod komendą gen. Mariusza Zaruskiego. Podczas II wojny światowej współorganizował stowarzyszenie oficerów polskiej Marynarki Handlowej w Londynie. Był kapitanem i armatorem kilku statków żaglowych. Od 1952 mieszkał na Jamajce, gdzie prowadził własną galerię malarstwa. Ilustrował książki, pisał i ilustrował rozprawy teoretyczne z zakresu sztuki. Członek brytyjskiej Royal Society of Arts. Wystawiał m.in. w warszawskiej „Zachęcie”, w Krakowie, Paryżu, Londynie, Nowym Jorku. „Elemka”, pierwotnie „Cap Nord”, został zbudowany w 1918 w Kanadzie. W 1934 zakupiła go Liga Morska i Kolonialna do celów szkoleniowych. Statek odbył pod polską banderą tylko jeden rejs – do Aleksandrii w 1935 r. i ze względu na nieprzydatność do przewidzianych dlań zadań został sprzedany w 1938 roku armatorowi z USA. Sam Leszczyński tak wspominał swoje doświadczenia ze statkiem: Wiosną 1934 byłem zupełnie bez grosza i nie mogłem już płacić czesnego w Akademii. Postanowiłem wracać na morze, ale nie udało mi się znaleźć zatrudnienia. Jedyną pracą, jaką dostałem, było zaprojektowanie i wykonanie żagli dla pięciomasztowego szkunera „Elemka”, nowo zakupionego jako statek szkolny Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był to jeden z drewnianych statków towarowych „jednorazowego użytku” budowanych en masse w USA lub Kanadzie podczas I wojny światowej. Później płynąłem na nim jako trzeci oficer w pechową podróż z ładunkiem do Aleksandrii w Egipcie. Statek miał słabą dzielność morską i fatalnie przeciekał – mimo tak surowej oceny artysta dwukrotnie portretował „Elemkę”, zapewne ze względu na szczególne zamiłowanie do statków żaglowych.