Szalupa okrętowa nr 1 wraz z żurawikiem i łożem

Inventory number:

CMM/S/3

Title:

Szalupa okrętowa nr 1 wraz z żurawikiem i łożem

Author:

nieznane

Time of origin:

po 1948 – przed 1980

Type:

jednostka pływająca, pojazd

Genre:

technika

szerokość:

2.64 m

długość:

7.34 m

zanurzenie:

1.05 m

Owner:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Collection:

s.s. "Sołdek"

Place of origin:

Ustka, Polska

Place of acquisition:

Szczecin, Polska

Material:

drewno, metal

Technique:

szkutnictwo

Section:

STATEK MUZEUM "SOŁDEK"

Donor:

Ofiarowany przez Polską Żeglugę Morską (PŻM)

Location:

Gdańsk, Oddział statek-muzeum "Sołdek", wystawa

Description:

Pierwszy zestaw szalup wraz z łodzią roboczą, zaprojektowane w Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych w Gdańsku i wykonane w Stoczni Północnej w Gdańsku, nie zachowały się. Wycofano je z eksploatacji w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku, wówczas zrezygnowano również ze stosowania łodzi roboczej. Zachowana szalupa jest jedną z ostatniej pary szalup eksploatowanych na s.s. „Sołdek”. Żurawik szalupy typu grawitacyjnego. Pierwotnie na s.s. „Sołdek” zainstalowane były żurawiki wychylne zaprojektowane w Stoczni Gdańskiej. Wymiany dokonano w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku.  Szalupa znajduje się na pokładzie łodziowym na prawej burcie statku.   Opis szalupy: Dziobnica prosta, pochylona. Na rufie z prawej burty, w wycięciu pióra steru: 3-łopatkowa śruba napędowa. Poszycie metalowe, blachy poszycia nitowane. Pod drewnianą odbojnicą linki z koralikami, pod linią wodną, wzdłuż burty: „stępka przeciwprzechyłowa”. Na nadburciu z dziobu i rufy para półkluz, na środku, po obu burtach, 4 otwory na dulki. Wewnątrz: dookoła burt bakisty (osłonięte schowki), na środku 4 pary siedzeń, na gretingu skrzynie z przekładniami napędu ręcznego z 4 parami dźwigni. Na dziobie i rufie masywne haki do zaczepu lin. Napisy: dziób z obu burt: 1, SOŁDEK. Na listwie odbojowej: wyrżnięte 2140/N5, 7.34x2.67x1.05, 46; ponad listwą: 7.34x2.64x1.05, 46. Kolory: biały: kadłub; czarny: odbojnica; jasnobrązowe: wnętrze, górna część burt.   S.s. „Sołdek” to pierwszy stalowy statek pełnomorski zbudowany w polskich stoczniach po drugiej wojnie światowej. Jest to jednocześnie prototyp serii węglorudowców (częściej nazywanych rudowęglowcami) B30. Armatorem s.s. „Sołdek” była Polska Żegluga Morska, a portem macierzystym Szczecin. Uroczyste podniesienie bandery odbyło się 25 października 1949 roku. Statek odbył 1476 podróży w czasie służby trwającej 31 lat i 65 dni – co stanowi rekord polskiej floty pod względem ilości rejsów z ładunkiem w podanym okresie. W tym czasie przewiózł 3,5 mln ton węgla i rudy żelaza. Odwiedził 60 portów, głównie w Szwecji i Danii, dowodzony był przez 50 kapitanów. Statek wycofano ze służby 30 grudnia 1980 r. i przekazano na muzeum w dniu 28 kwietnia 1981 roku. 17 lipca 1985 roku s.s. „Sołdek” został udostępniony do zwiedzania jako oddział Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. 

Bibliography:

Sienicki I., Dzieje statku-muzeum „Sołdek”, Gdańsk 1988. Węgrocka M., Juściński R., Eksploatacja i dowódcy s.s. „Sołdek” na podstawie zasobu archiwalnego CMM i materiałów prasowych [w:] 25 lat statku-muzeum „Sołdek”. Sympozjum w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, 6 listopada 2006 roku, Studia i materiały Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Gdańsk 2008.