Pompa hydroforowa z silnikiem elektrycznym - silnik

Numer inwentarza:

CMM/S/269/2/A

Tytuł:

Pompa hydroforowa z silnikiem elektrycznym - silnik

Autor:

Zakłady Okrętowych Urządzeń Elektrycznych i Automatyki – (ZOUEiA) Elmor

Czas powstania:

około 1968

Typ obiektu:

urządzenie

Rodzaj:

technika

szerokość:

450 mm

długość:

850 mm

masa:

0.061 t

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Kolekcja:

maszyny i urządzenia, s.s. "Sołdek"

Miejsce powstania:

Gdańsk, ul. Wałowa 63, Polska

Miejsce pozyskania:

Szczecin, Polska

Materiał:

metal, miedź

Technika:

przemysł okrętowy

Dział:

Oddział Statek-muzeum "Sołdek"

Darczyńca:

Polska Żegluga Morska

Lokalizacja:

Statek-muzeum "Sołdek" w Gdańsku, wystawa

Opis:

Silnik napędzający pompę hydroforową. Silnik produkcji Zakładów Okrętowych Urządzeń Elektrycznych i Informatyki ELMOR w Gdańsku (odlew nazwy na pokrywie tablicy zacisków silnika). Silnik umieszczony od strony dziobu statku.  Najprawdopodobniej jest to silnik typu PKB o wzbudzeniu bocznikowym, stopniu ochrony (IP) 12 –ochrona przed ciałami o wielkości ponad 50 mm (przypadkowy dotyk dłonią) i ochrona przed kroplami wody padającymi na obudowę pod kątem 15 stopni względem położenia normalnego, prędkości obrotowej 1400 obrotów na minutę, klasie izolacji B (do 130 stopni Celsjusza).   Opis fizyczny: Obudowa silnika elektrycznego cylindryczna, połączona poziomym wałem z korpusem pompy. Obudowa silnika w kolorze zielonym.   Po zakończeniu II wojny światowej utworzono Zakłady Elektrotechniczne bazujące na infrastrukturze warsztów Siemens-Schuckert Werke w Gdańsku Wrzeszczu przy ul. Wajdeloty 22a/Biała 7 (Siemens-Schuckert-Werke A.G., Febrikations- und Reperatur-werkstatt, Langfur, Marienstr. 22a). Na podstawie Zarządzenia Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 30 maja 1950 r. przekształcono je (w połączeniu z częścią Wydziału Elektrycznego Stoczni Gdańskiej) w grudniu 1950 r. w przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione Gdańskie Zakłady Maszyn Elektrycznych z siedzibą przy ul. Straży Portowej 2 (obecnie ul. Wałowa 63). Zakłady podlegały nadzorowi Centralnego Zarządu Przemysłu Elektrotechnicznego. Wkrótce (najprawdopodobniej w 1953 r.) zostały przemianowane na Zakłady Okrętowych Urządzeń Elektrycznych i Automatyki (ZOUEiA) ELMOR. Przedsiębiorstwo produkowało elektryczne urządzenia i maszyny okrętowe: maszyny prądu stałego, aparaturę sterującą napędów elektrycznych, rozdzielnice główne i pomocnicze. Po 1960 r. rozpoczęto produkcję maszyn prądu przemiennego niskiego napięcia, a od lat 80. urządzeń rozdzielczych średniego napięcia. W 1992 r. firma została spółką prawa handlowego pod nazwą ELMOR SA, a w 1997 została sprywatyzowana.   S.s. „Sołdek” to pierwszy stalowy statek pełnomorski zbudowany w polskich stoczniach po drugiej wojnie światowej. Jest to jednocześnie prototyp serii węglorudowców (częściej nazywanych rudowęglowcami) B30. Armatorem s.s. „Sołdek” była Polska Żegluga Morska, a portem macierzystym Szczecin. Uroczyste podniesienie bandery odbyło się 25 października 1949 roku. Statek odbył 1476 podróży w czasie służby trwającej 31 lat i 65 dni – co stanowi rekord polskiej floty pod względem ilości rejsów z ładunkiem w podanym okresie. W tym czasie przewiózł 3,5 mln ton węgla i rudy żelaza. Odwiedził 60 portów, głównie w Szwecji i Danii, dowodzony był przez 50 kapitanów. Statek wycofano ze służby 30 grudnia 1980 r. i przekazano na muzeum w dniu 28 kwietnia 1981 roku. 17 lipca 1985 roku s.s. „Sołdek” został udostępniony do zwiedzania jako oddział Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. 

Bibliografia:

Sienicki I., Dzieje statku-muzeum „Sołdek”, Gdańsk 1988. Zarządzenie Ministra Przemysłu Cięzkiego z dnia 30 maja 1950 r., Monitor Polski, Nr A-67, 1950, poz. 797, s.533. Informacje o przedsiębiorstwie ELMOR, http://www.elmor.com.pl/elmor_pliki/firma_p.htm [2012-10-11 20:56]. Węgrocka M., Juściński R., Eksploatacja i dowódcy s.s. „Sołdek” na podstawie zasobu archiwalnego CMM i materiałów prasowych [w:] 25 lat statku-muzeum „Sołdek”. Sympozjum w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, 6 listopada 2006 roku, Studia i materiały Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Gdańsk 2008.