Grafika „Morze to wolność i potęga”

Numer inwentarza:

NMM/SM/3989

Tytuł:

Grafika „Morze to wolność i potęga”

Autor:

Franciszek Siedlecki (1867–1934)

Czas powstania:

ok. 1933

Wysokość:

44,5-46,2 cm

Szerokość:

32,7 cm

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

Bałtyk, Liga Morska i Kolonialna, Święto Morza

Miejsce powstania:

Warszawa

Miejsce pozyskania:

Warszawa

Materiał:

papier

Technika:

akwaforta z akwatintą

Dział:

Sztuki Marynistycznej

Opis:

Grafika przedstawia androgyniczną postać w stroju nawiązującym do wczesnośredniowiecznych ubiorów Słowian i do ludowego stroju krakowskiego, stojącą na pokładzie drewnianej łodzi, prawą ręką wspartą na mieczu, w lewej natomiast dzierżącą proporzec z orłem. W tle rozpościera się widok na port, dalej zaś, aż do wysoko usytuowanej linii horyzontu, widoczne jest otwarte morze. Po lewej na tle toni morskiej szarfa z napisem: „Nie ma dla Polski niepodległości/ bez dostępu do morza”, u dołu po lewej na prostokątnym, białym tle: „MORZE/ to/ WOLNOŚĆ/ i/ POTĘGA”. Grafika odznacza się delikatną, cienką kreską i dużym zróżnicowaniem walorowym, oscylującym od złamanej bieli, poprzez jasną, jakby półprzezroczystą szarość, do głębokiej czerni. Stylistycznie nawiązuje ona do secesji. Artysta podkreśla łączność Polski z morzem, zestawiając wątki narodowe i patriotyczne z marynistycznymi. Akcentuje gospodarcze korzyści płynące z posiadania dostępu do morza (port śródlądowy i otwarte morze jako jeden organizm) oraz konieczność zbrojnej obrony dostępu do morza (miecz, okręty wojenne przy linii horyzontu). Pierwszoplanowa postać nieprzypadkowo nosi nakrycie głowy, które może być kojarzone ze znanym z rysunku Matejki książęcym kołpakiem Mieszka I, uważanego za twórcę polskiej państwowości. Napis widniejący na grafice: „Morze to wolność i potęga” jest swobodną trawestacją hasła przyświecającego obchodom Święta Morza w 1933 r.: „Morze to wielkość i bogactwo narodu”. Autorem grafiki jest Franciszek Siedlecki (1867–1934), malarz, grafik, scenograf teatralny i teoretyk sztuki, zaliczany do przedstawicieli secesji i symbolizmu. Studia artystyczne odbył w akademii monachijskiej i Akademii Colarossiego w Paryżu. Pracował m.in. jako ilustrator w czasopiśmie „Chimera” i jako kierownik artystyczny czasopisma „Sztuka”. Był autorem szaty graficznej i przez wiele lat redaktorem naczelnym „Grafiki Polskiej”.