Akwarela „Do Gdańska”

Numer inwentarza:

CMM/SM/3346

Tytuł:

Akwarela „Do Gdańska”

Autor:

Julian Fałat (1853–1929)

Czas powstania:

1920

Wysokość:

48,5 cm

Szerokość:

52 cm

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

Gdańsk, Toruń, Wisła

Miejsce powstania:

Toruń

Miejsce pozyskania:

Warszawa

Materiał:

papier

Technika:

akwarela

Dział:

Sztuki Marynistycznej

Opis:

Na początku 1920 r. Julian Fałat zamieszkał na krótko w Toruniu. Mimo podeszłego wieku aktywnie uczestniczył w życiu artystycznym miasta, wiele malował i szkicował, przede wszystkim widoki Torunia, zwiedzał też Pomorze Nadwiślańskie i Kaszuby. Artysta towarzyszył gen. Józefowi Hallerowi w jego podróży pociągiem z Torunia do Pucka, na uroczystość Zaślubin Polski z morzem. Akwarela pt. „Do Gdańska” symbolicznie nawiązuje do tego wydarzenia. Na pierwszym planie ukazano monumentalną gotycką bramę i fragment muru, zajmujące prawie całe światło kompozycji. Przez łuki arkad w bramie i murze rozpościera się widok na Wisłę i widniejącą w oddali na przeciwległym brzegu panoramę zabytkowego Torunia. Na brzegu grupa ludzi żegna odpływającą łódź, na żaglu której zapisano symboliczne słowa: „Do Gdańska”. Akwarela powstała bezpośrednio przed bądź po Zaślubinach Polski z morzem. Podkreśla kulturową i gospodarczą łączność Polski z Gdańskiem. Choć polska delegacja na konferencji paryskiej nie zdołała przeforsować postulatu przyłączenia Gdańska do Polski, Polacy nigdy nie pogodzili się z postanowieniem traktatu wersalskiego nadającym Gdańskowi status Wolnego Miasta, co w praktyce oznaczało poddanie go wpływom niemieckim. Ikonografia akwareli przywołuje na myśl także wyprawy pierwszych Piastów podejmowane w celu ugruntowania panowania na Pomorzu i oznacza próbę symbolicznego „odbicia” miasta z wrogich rąk.