Model statku odrzańskiego

Numer inwentarza:

CMM/ŻŚ/809

Tytuł:

Model statku odrzańskiego

Autor:

Marek Parczyński

Czas powstania:

2010 r.

Długość:

76 cm

Szerokość:

7,7 cm

Wysokość:

45 cm

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Miejsce powstania:

Pracownia Modelarska NMM

Miejsce pozyskania:

Pracownia Modelarska NMM

Materiał:

drewno dębowe, sosna, metal, tkanina

Technika:

modelarstwo rekonstrukcyjne

Dział:

Żeglugi Śródlądowej

Lokalizacja:

wystawa

Opis:

Model odzwierciedla jednostkę, której wrak odsłonięto w Krośnie Odrzańskim w 2003 r. Statki tego typu pojawiły się na Wiśle w latach 70. XVIII w. Były to statki odrzańskie nazywane w języku niemieckim Oderkahn, które żeglowały na Wisłę zbudowanym w latach 1773-1774 Kanałem Bydgoskim łączącym Odrę i Wisłę. Statki te nad Wisłą nazywano berlinkami, gdyż uważano że budowano je początkowo w Berlinie. Były w proporcjach długie i wąskie, w rzucie poziomym wrzecionowate o spiczastych, wydłużonych dziobie i rufie, których stosunkowo niewielka szerokość i równoległe burty ułatwiały żeglugę na kanałach, a zakończenia utworzone z wygiętych ku górze desek dna tzw. kaf ułatwiały żeglugę pod prąd. Osiągały one ponad 30 m długości i ponad 3 m szerokości. Jedynym wrakiem statku tego typu odkrytym na ziemiach polskich jest statek z Krosna Odrzańskiego. Badania dendrochronologiczne wskazują, że zbudowano go około 1774 r. nad środkową Odrą i użytkowano około 25 lat. Odsłonięty kadłub mierzył 34,3 m długości i 3,6 m szerokości. Nieznacznie rozchylone na zewnątrz burty tworzyły 4 pasy poszycia mocowane na styk, poza pierwszym i drugim pasem łączonym na zakładkę. W statku z Krosna Odrzańskiego zastosowano inny niż w przypadku ówczesnych statków wiślanych sposób uszczelniania poszycia. Krawędzie szwów wzdłużnych burt uszczelniały listwy przybite małymi gwoźdźmi w wyżłobiony rowek uszczelniony materiałem i smołą.