Chronometr okrętowy sygnowany Shepherd and Son

Numer inwentarza:

CMM/HŻ/3379

Tytuł:

Chronometr okrętowy sygnowany Shepherd and Son

Autor:

Shepherd and Son

Czas powstania:

połowa XIX wieku

Typ obiektu:

urządzenie

Rodzaj:

technika

wysokość:

72 mm kociołka

średnica:

122 mm zegara

wysokość:

177 mm skrzyni

szerokość:

177 mm skrzyni

długość:

177 mm skrzyni

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Kolekcja:

przyrządy nawigacyjne

Miejsce powstania:

Londyn, Anglia

Miejsce pozyskania:

Polska

Materiał:

stal, mosiądz, szkło, drewno

Technika:

przemysł

Dział:

Historii Żeglugi i Handlu Morskiego

Lokalizacja:

magazyn

Opis:

Instrument stanowi mechanizm zegarowy z cyferblatem na zawieszeniu Kardana, umieszczony w drewnianej skrzynce. W tarczy cyferblatu znajduje się wskazówka godzinowa, minutowa, a także mała tarcza ze wskazówką sekundową oraz jeszcze czwarta wskazówka, która pokazuje, ile godzin chronometr jest w biegu od czasu, kiedy po raz ostatni został nakręcony. Główna podziałka została oznaczona cyframi rzymskimi od I do XII. Cyferblat w kolorze srebrnym. Za pomocą zasuwki znajdującej się z boku można częściowo albo zupełnie unieruchomić zawieszenie Kardana. W centralnej części cyferblatu widnieje napis: „Shepherd and Son/ Makers to the Royal Navy, 53 Leadenhall St London – 1786”. Data prawdopodobnie oznacza rok założenia manufaktury. Na spodzie miedzianego kociołka wybita punca – korona brytyjska oraz litera „M”. Na froncie skrzynki widoczna kościana tabliczka z napisem: NUCENT WELLS. / NEWPORT. / MON. Poniżej zamek umożliwiający jej zamknięcie (kluczyk w komplecie). Chronometr okrętowy jest precyzyjnym zegarem używanym na statkach, o prawie jednostajnym chodzie. Znajomość dokładnego czasu jest niezbędna przy stosowaniu astronawigacji do wyznaczania długości geograficznej. Chronometr został po raz pierwszy użyty w czasie drugiej podróży Jamesa Cooka (1772-1775), której ważną częścią było udowodnienie przydatności dopiero co wynalezionego dokładnego zegara. Chronometr odróżnia od zwykłego zegara: automatyczna kompensacja wpływu zmian temperatury; automatyczna regulacja naciągu sprężyny.