Plakat: „Jarmark Gdański”

Numer inwentarza:

NMM/SM/4065

Tytuł:

Plakat: „Jarmark Gdański”

Autor:

Edmund Bartłomiejczyk (1885–1950) – proj., Zakład Litografia Artystyczna W. Główczewskiego – druk

Czas powstania:

1920

Wymiary:

76,0 x 56,5 cm

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

plakat, Gdańsk

Miejsce powstania:

Warszawa

Miejsce pozyskania:

Warszawa

Materiał:

papier

Technika:

litografia barwna

Dział:

Sztuki Marynistycznej

Opis:

Plakat przedstawia port śródlądowy z załadowanymi berlinkami, udekorowanymi polskimi barwami narodowymi. W lewym dolnym rogu kompozycji godło Polski ujęte w snopy zboża. Na drugim planie powtórzony trzykrotnie wizerunek renesansowego spichlerza w Kazimierzu Dolnym, istniejącego do dzisiaj. U góry napis, przedzielony herbem Gdańska: „Jarmark * Gdański/ od 18 do 25 lutego * 1920 roku”, u dołu: „Dział Polski”. Sygnowany - w obrębie kompozycji na płycie litograficznej p.d.: „rys. E. Bartłomiejczyk”, poniżej dolnej krawędzi kompozycji, po lewej: „Lit. Art. W. Główczewski, Warszawa”. Plakat reklamuje Dział Polski na Jarmarku Gdańskim, który odbył się w dniach 18–25 lutego 1920 roku. Jarmark opisywano jako „pierwszy międzynarodowy jarmark w odrodzonym Gdańsku”. Udział w nim Polski miał znaczenie prestiżowe i umacniał za granicą jej wizerunek jako samodzielnego państwa, zaznaczał też obecność Polski w Gdańsku. Autor plakatu nawiązuje w jego ikonografii do handlu zbożem, który przez stulecia łączył Gdańsk z resztą kraju i był źródłem jego ekonomicznej prosperity. Do motywu tego odwołują się zarówno statki wiślane na pierwszym planie, jak i wyobrażenia spichlerzy z dźwigającymi pękate worki tragarzami oraz herb Rzeczpospolitej między dwoma snopami zboża. Autor, Edmund Bartłomiejczyk, studiował malarstwo w krakowskiej ASP, krótko architekturę w warszawskiej SSP, gdzie ukończył też Wydział Sztuki Stosowanej. W 1926 r. prowadził na tej uczelni pierwszą w Polsce katedrę grafiki użytkowej. Był współzałożycielem stowarzyszenia „Ryt”. Tworzył grafikę użytkową i artystyczną, zajmował się też wzornictwem przemysłowym, projektował wystrój wnętrz i tworzył plany urbanistyczne.