Rzeźba: Mędrzec z towarzyszami w smoczej łodzi

Numer inwentarza:

CMM/SM/1716

Tytuł:

Rzeźba: Mędrzec z towarzyszami w smoczej łodzi

Autor:

Nieznane

Czas powstania:

koniec XIX w.

Wysokość:

7,2 cm

Szerokość:

9,3 cm

Głębokość:

2 cm

Właściciel:

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Słowa kluczowe:

smocza łódź, Chiny, mędrzec

Miejsce powstania:

Chiny

Miejsce pozyskania:

Sopot

Materiał:

kość słoniowa

Technika:

rzeźba

Dział:

Sztuki Marynistycznej

Lokalizacja:

magazyn

Opis:

Rzeźbiony w kości słoniowej model chińskiej łodzi w formie smoka. Na śródokręciu baldachim udekorowany flagami i lampionami, pod nim dwóch pasażerów, w części dziobowej i rufowej po jednym wioślarzu. Łódź osadzona na stylizowanej toni wodnej układającej się w charakterystyczny łukowaty kształt powtarzający zarys łodzi, od spodu płasko ścięty w celu umieszczenia rzeźby na podstawce. Brak sygnatur i znaków wytwórcy. Łodzie w kształcie smoka mają w Chinach dwie formy: długiej, wąskiej łodzi używanej podczas wyścigów smoczych łodzi i obszernej barki rekreacyjnej kursującej po kilku specjalnych akwenach śródlądzia. Tę drugą formę można wywieść od dawnych barek cesarskich. Zainspirowała ona artystę do nadania kadłubowi prezentowanego modelu kształtu smoka, który jest w chińskiej tradycji mityczną istotą sprawującą pieczę nad wodami. Artysta przedstawił jednak nie dużą barkę, tylko niewielką łódź spacerową z dwoma wioślarzami. Pod baldachimem na śródokręciu siedzą dwaj mężczyźni. Starszy z nich gładzi długą brodę - ma typowy wygląd i postawę chińskiego mędrca. Temat mędrca w łodzi występuje w różnorodnych formach w sztuce chińskiej przełomu XIX i XX w. Rangę pasażerów podkreśla smocza forma łodzi, a także oznaki godności zatknięte na osłaniającym pasażerów baldachimie – od strony rufy flagi, zwyczajowo wykonywane z jedwabiu, od strony dziobu przedmiot przypominający kształtem cylindryczny parasol. Wykonywany z jedwabiu, noszony był on przed osobami lub grupami osób szczególnie godnych, np. przed procesjami urzędników cesarskich, w celu zaznaczenia ich rangi. Spacerowy charakter opisywanej łodzi podkreślają lampiony. Na przejażdżkę po jeziorze wskazują kwiaty i liście lotosów wyłaniające się z fal. Kształt głowy smoka, baldachimu i zawieszonych pod nim lampionów, tradycyjnie czerwonych, a także kwiaty i liście lotosów sugerują, że artysta inspirował się nadwodnym krajobrazem przyrodniczo-kulturowym prowincji Zhejiang we wschodnich Chinach, być może okolic Jeziora Zachodniego w stolicy prowincji Hangzhou. Wspomniane motywy do dziś tam występują.